Biologiczne pojęcie mikoryzy (inna nazwa to mykoryza) oznacza symbiozę roślin i grzybów, niezwykle korzystną dla obu stron tej kooperacji. W naturalnych warunkach w takiej symbiozie żyje około 80% roślin, a zatem jest to zjawisko niezwykle powszechne. Mikoryza wzbogaca zasoby żyjących w niej roślin i grzybów, dzięki czemu stają się one odporniejsze na warunki pogodowe i choroby.
Mikoryza – jak to działa w praktyce?
Mikoryza to w pewnym sensie fabryka produkująca cenne substancje odżywcze. W praktyce wygląda to tak, że strzępki grzybni oplatają korzenie roślin lub do nich przylegają. Taki układ pobiera z rośliny substancje odżywcze powstałe w trakcie procesu fotosyntezy. Strzępki pobierają właśnie te substancje, a w zamian za to wprowadzają one do organizmu rośliny wodę i sole mineralne w niej rozpuszczone. Co więcej strzępki grzybni pompują także do rośliny substancje wspierające jej wzrost, w tym hormony i enzymy. Mikoryza jest więc swoistym systemem naczyń połączonych, grzybów i roślin. Dzięki temu układowi wymiana substancji odżywczych odbywa się niezwykle harmonijnie.
Co daje roślinom proces mikoryzy?
Rośliny połączone z grzybami procesem mikoryzy lepiej rosną, są bujne i odporne na mrozy, susze, skażenie gleby i niesprzyjające warunki środowiskowe. Mikoryza odstrasza również pasożyty i inne szkodniki. A zatem jest to proces niezwykle korzystny dla zdrowia roślin. Mikoryzacja, czyli celowe łączenie roślin i grzybów stosowana była pierwotnie w uprawach leśnych. Wykorzystywano ją w młodych lasach i szkółkach leśnych. Często było to jedyne rozwiązanie w przypadku zubożonych nawozami sztucznymi gleb monokulturowych, które wzbogacano ściółką leśną przywożoną z dojrzałych lasów. Następnie mikoryzacja przeniesiona została do upraw ogrodowych, dzięki opracowani specjalnych preparatów mikoryzowych.
Preparaty, czyli szczepionki mikoryzowe – na czym polega ich stosowanie w ogrodach?
Szczepionki mikoryzowe opracowuje się na bazie żywych strzępek grzybni lub zarodników grzybów. Mikoryzacja gleb w ogrodach sprawdza się lepiej w użyciu żywych strzępek, ponieważ działają one szybciej niż zarodniki grzybni. Strzępki łączą się szybciej i sprawniej z korzeniami roślin, natomiast zarodniki wymagają lepszych warunków i niekiedy ich kiełkowanie nie dochodzi do skutku. Z tego też powodu preparaty mikoryzowe opracowywane są w różnych formach. Dostępne są specjalne produkty do stosowania w systemach korzeniowych roślin iglastych, a także wrzosowatych, jak również borówek, drzew liściastych i owocowych. Szczepionki mikoryzowe stosuje się też w przypadku róż, roślin na skalniaki i rabaty, warzywa albo trawniki.
Ważne jest zatem to, aby właściwie dopasować preparat do planowanego procesu mikoryzy. Preparaty do mikoryzy należy przechowywać w temperaturach od 3 do 18 stopni Celsjusza. Najczęściej należy je zużyć do 48 godzin po otwarciu pojemnika. Szczególnie starannie trzeba przemyśleć dobór odpowiednich preparatów mikoryzowych w sytuacji pracy z wyjałowioną lub skażoną nawozami sztucznymi glebą. Doprowadzenie jej do kultury może potrwać nawet kilka sezonów, dlatego proces mikoryzacji prawdopodobnie trzeba będzie kilkukrotnie powtórzyć, aby jałowe podłoże wzbogacone zostało wystarczająco. Inwestycja w mikoryzę w ogrodzie zwróci się jednak na pewno, dzięki maksymalizacji odporności roślin na zmiany temperatur i ataki szkodników lub niszczenie systemów korzeniowych przez choroby pasożytnicze. Warto więc przeprowadzić proces mikoryzacji planując wieloletni rozwój upraw i nasadzeń ogrodowych.
